Những năm qua, Khối Dân vận và Ban Tuyên giáo ở xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã có nhiều cố gắng triển khai thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng ở địa phương, cơ sở đạt hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội của địa phương. Tuy nhiên, trên thực tế nhiệm vụ và hoạt động của Ban Tuyên giáo và Khối Dân vận cơ sở có nhiều điểm tương đồng về phương thức, nội dung hoạt động; do vậy, việc tham mưu cho cấp ủy trong tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Chỉ thị, Nghị quyết của cấp ủy, chính quyền đến với nhân dân có sự trùng lắp về nội dung, đối tượng.

    Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trong công tác tham mưu cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, triển khai thực hiện chủ trương, Nghị quyết của Đảng; đồng thời, khắc phục những bất cập trong hoạt động của công tác tuyên giáo, công tác dân vận ở cơ sở như đã nêu trên; nhằm từng bước nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo, công tác dân vận ở xã, phường, thị trấn. Tháng 01/2015, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (khóa XII) thống nhất chủ trương thí điểm thành lập Ban Tuyên - Vận tại 02 xã, 01 phường và 01 thị trấn (phường Thanh Hải và xã Thiện Nghiệp, thành phố Phan Thiết; thị trấn Phú Long và xã Hàm Chính, huyện Hàm Thuận Bắc) trên cơ sở sáp nhập Khối Dân vận và Ban Tuyên giáo với điều kiện không bổ sung thêm biên chế, không bổ sung thêm kinh phí hoạt động. Thực hiện chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận và Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã phối hợp ban hành Hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy và mối quan hệ công tác của Ban Tuyên - Vận các xã, phường, thị trấn thực hiện thí điểm; theo đó, cấp ủy các xã, phường, thị trấn được chọn làm điểm đã xây dựng Quy chế hoạt động và có Quyết định thành lập Ban Tuyên - Vận theo hướng dẫn của cấp trên.

    Quá trình thực hiện thí điểm này, các địa phương đã khẳng định việc thành lập Ban Tuyên - Vận cấp xã trên cơ sở sáp nhập Khối Dân vận và Ban Tuyên giáo là phù hợp, đáp ứng được yêu cầu của công tác tuyên giáo, công tác dân vận ở địa phương trong tình hình mới, có nhiều thuận lợi trong triển khai hoạt động, điều hành và tạo được gắn kết trong việc nắm bắt tư tưởng, dư luận xã hội, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, kiến nghị và xử lý những vấn đề nảy sinh trong quá trình hoạt động; bố trí được cán bộ trực tiếp tham mưu cho cấp ủy về công tác tuyên giáo, dân vận nên việc theo dõi, nắm bắt, tổng hợp tình hình, tham mưu cho cấp ủy khá kịp thời và hiệu quả; công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến nhân dân có nhiều chuyển biến tích cực; tiết kiệm được thời gian họp giao ban định kỳ, hội nghị; xây dựng, ban hành văn bản bớt trùng lắp, tiết kiệm được văn phòng phẩm... Mặt khác, đồng chí Trưởng Ban là Thường trực cấp ủy nên rất thuận lợi trong việc chỉ đạo, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ;...

    Từ những kết quả đạt được và những thuận lợi trong việc thành lập Ban Tuyên - Vận ở cơ sở; qua đánh giá kết quả thực hiện thí điểm Ban Tuyên - Vận xã, phường, thị trấn và đề xuất của các cơ quan liên quan; ngày 23/12/2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy (khóa XIII) đã ban hành Thông báo số 93-TB/TU thống nhất chủ trương nhân rộng mô hình Ban Tuyên giáo - Dân vận trên địa bàn toàn tỉnh kể từ năm 2017. Trên cơ sở đó, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Ban Dân vận Tỉnh ủy đã ban hành Hướng dẫn liên tịch số 32-HD/TG-TC-DV, ngày 22/3/2017 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, mối quan hệ công tác của Ban Tuyên giáo - Dân vận cấp xã. Trong đó, cơ cấu số lượng thành viên Ban Tuyên giáo - Dân vận từ 7 đến 11 người; đồng chí Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã kiêm Trưởng Ban, đồng chí Phó trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo - Dân vận (sử dụng từ định suất của Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy cấp xã), các thành viên khác chủ yếu là đại diện Thường trực UBND, Ủy ban MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội, Công an, Quân sự, Biên phòng (nơi không có lực lượng Biên phòng thì chọn cơ cấu khác bổ sung cho phù hợp với điều kiện của địa phương). Đối với thôn, khu phố thành lập Tổ Tuyên giáo - Dân vận thôn, khu phố. Việc triển khai thực hiện thành lập Ban Tuyên giáo - Dân vân cấp xã, Tổ Tuyên giáo - Dân vân thôn, khu phố thực hiện từ ngày 01/4/2017. Hiện nay, cấp ủy các huyện, thị, thành ủy đang chỉ đạo triển khai thực hiện các bước theo hướng dẫn của cấp trên.

    Có thể khẳng định đây là chủ trương đúng đắn của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và được sự thống nhất, đồng thuận cao trong toàn đảng bộ tỉnh; với cách nghĩ, cách làm mới này, hy vọng công tác tuyên giáo, dân vận ở cơ sở sẽ có nhiều chuyển biến tích cực ./.